रेवंत हिमतसिंगका: फूडफार्मरद्वारे भारतात अन्नक्रांती
रेवंत हिमतसिंगका, ज्यांना “फूडफार्मर” म्हणून ओळखले जाते, हे एक प्रमाणित आरोग्य प्रशिक्षक आहेत. त्यांचा उद्देश भारतात आरोग्य साक्षरता वाढवून लोकांना जे पॅकेज फूड आहे त्यांचे लेबल्स वाचण्याचे महत्त्व पटवून देणे आहे. त्यांच्या प्रयत्नांनी त्यांना सोशल मीडियावर दोन दशलक्षाहून अधिक फोल्लोवेर्स (अनुयायी) मिळवले आहेत.
सुरुवात/आरंभ- कसा झाला
जेव्हा आपण किराणा दुकानात खाद्यपदार्थ घेतो, तेव्हा आपला पहिला विचार असतो कि त्याची एक्सपायरी डेट पहावी. पण आपण थोडा अधिक वेळ घेतो का त्या खाद्यपदार्था वरची घटक सूची तपासण्यासाठी? तर बऱ्याच मंडळींचे उत्तर असे नाही. पण हे अतिरिक्त क्षण महत्त्वपूर्ण असू शकतात, कारण आपल्या शरीरात काय प्रवेश करत आहे हे समजून घेण्यास मदत करतात.
पॅकेज केलेले अन्न आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले आहे, आणि ते आपल्याला हवं असो किंवा नसो. म्हणून, पॅकेज केलेले खाद्यपदार्थ, जे अतिरिक्त धोके निर्माण करत नाहीत , त्याचा वापर करणे आवश्यक आहे का. ही एक छोटी पायरी असू शकते, परंतु त्याचा आपल्या आरोग्यावर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
अन्नाच्या लेबल्सचे महत्त्व
नवीन अहवालांनी अन्नाच्या लेबल्स वाचण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे. ८ मे रोजी इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) ने भारतीयांसाठी आहार मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली, ज्यात पॅकेज केलेल्या खाद्यपदार्थांच्या लेबल्सवरील माहिती बहुधा गोंधळात टाकणारी असते. “पॅकेज केलेल्या अन्नावर आरोग्याच्या दाव्यांमुळे ग्राहकांचे लक्ष वेधले जाते आणि ते उत्पादन आरोग्यदायक आहे असे विश्वास दिले जाते. पॅकेजच्या आतल्या घटकांबद्दल माहिती जाणून घेण्यासाठी नेहमी अन्नाच्या लेबल्सची माहिती वाचा,” असे मार्गदर्शक तत्त्वे सांगतात.
फूडफार्मरचा प्रवास
गेल्या वर्षभरापासून, ३२ वर्षीय रेवंत हिमतसिंगका आरोग्य साक्षरता वाढविण्यासाठी आणि खाद्यपदार्थ खरेदी करण्यापूर्वी अन्नाच्या लेबल्स वाचण्याचे महत्त्व पटवून देण्यासाठी पुढाकार घेत आहेत. त्यांच्या इंस्टाग्राम पेजद्वारे त्यांनी २.२ दशलक्षाहून अधिक लोकांना त्यांनी त्याचे महत्तव पटले आहे त्यामुळे त्या सर्वानी त्यांना फोल्लोव केले आहे.
रेवंत हिमतसिंगका यांनी एका मोठ्या पगाराच्या नोकरीचा त्याग करून, हा प्रमाणित आरोग्य प्रशिक्षक देशात “आरोग्य क्रांती” घडवण्याच्या मिशनवर आहे.
फूडफार्मरचा संदेश
“भारतीय शिक्षित आहेत परंतु आरोग्य साक्षर नाहीत. म्हणून मी आरोग्य साक्षरतेवर लक्ष केंद्रित करत आहे, ज्यामध्ये माझा मुख्य लक्ष्य मुलं आहेत. तुम्ही पहिल्या दिवसापासून मुलांमध्ये आरोग्यदायी सवयी विकसित कराव्यात आणि त्यांना जंक फूडपासून दूर ठेवावे,” असे रेवंत म्हणतात.
FMCG कंपन्यांना उत्तरदायी धरणे
रेवंतचे बालपण ९०च्या दशकातील कोलकात्यात गेले. रेवंतचे बालपण नियमित होते, ज्यामध्ये बिस्किटे, पॅकेज केलेले अन्न आणि बॉर्नविटा सारख्या पेयांचा समावेश होता. तरुण असताना रेवंत अन्नाच्या हानिकारक परिणामांबद्दल माहित नव्हते (अनभिज्ञ होते), जसे की लाखो भारतीय आहेत.
रेवंत यांना न्यू यॉर्कला त्यांच्या फायनान्स आणि मॅनेजमेंटच्या पदवीसाठी गेले होते. तेथे त्यांनी खाद्यपदार्थ आणि पोषणात रुची घेतली, जी २०१५ मध्ये हेल्थ कोच सर्टिफिकेशनने अधिक बळकट झाली. त्यांनी आपल्या शॉपिंग दरम्यान म्हणजेच बाजारातून वस्तू विकत घेताना अन्नाच्या वस्तूवरच्या लेबल्स वाचायला सुरुवात केली.
फूडफार्मरचा आरोग्य क्रांतीचा उपक्रम
सन २०१६ मध्ये त्यांनी ‘सेल्फिनोमिक्स’ नावाचे पुस्तक प्रकाशित केले, ज्यात अन्नाच्या लेबल्स वाचण्याची माहिती दिली होती. परंतु, हे त्यांच्या आयुष्याचे मिशन बनवण्याचा निर्णय त्यांनी ७ वर्षांनंतर घेतला.
एप्रिल २०२३ मध्ये त्यांच्या ‘बॉर्नविटा’ व्हिडिओने इंटरनेटवर लोकप्रियता मिळवली. या व्हिडिओमध्ये त्यांनी पेयातील अत्यधिक साखरेची मात्रा दर्शवून त्याला ‘आरोग्यदायी’ म्हणणे चुकीचे ठरवले. हा व्हिडिओ सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म्सवर व्हायरल झाला आणि रेवंतला कायदेशीर अडचणीत टाकले.
फूडफार्मरची यशोगाथा
रेवंतला ‘मॉन्डेलेज’ कंपनीने व्हिडिओ काढून टाकण्याची कायदेशीर नोटीस पाठवली. त्यांनी व्हिडिओ काढून टाकला आणि एक निवेदन जारी केले. पण त्यांनी आपले उद्दिष्ट पूर्ण केले – भारतीयांमध्ये जागरूकता निर्माण करणे.
कायदेशीर नोटीस असूनही, ‘कॅडबरी’ ने बॉर्नविटामध्ये घातलेल्या साखरेची मात्रा १४.४ टक्क्यांनी कमी केली. केंद्र सरकारने देखील ई-कॉमर्स कंपन्यांना बॉर्नविटा आणि इतर अशा पेयांना आरोग्य पेय श्रेणीतून काढून टाकण्याचे निर्देश दिले. रेवंतने मॅगी केचअपमधील साखरेची मात्रा देखील कमी केली आहे.
आरोग्य साक्षरता वाढविण्याचे प्रयत्न
रेवंतने ‘लेबल पढेगा इंडिया’ नावाने एक आरोग्य चळवळ सुरू केली आहे, ज्यामध्ये त्यांनी सेलिब्रिटी आणि प्रभावकांसह भागीदारी केली आहे. “आपल्यापैकी बहुतेकांनी लेबल्स वाचायला सुरुवात केल्यास, कंपन्या खोट्या मार्केटिंगला थांबवून आपल्याला चांगल्या दर्जाचे अन्न देण्यास भाग पाडतील,” असे या चळवळीचे घोषवाक्य आहे.
निष्कर्ष
रेवंत हिमतसिंगका यांच्या फूडफार्मर उपक्रमामुळे भारतात अन्न उत्पादनाच्या क्षेत्रात नविन दिशा मिळाली आहे. त्यांच्या चळवळीमुळे अन्न उत्पादनाची प्रक्रिया सुधारली आहे आणि सुरक्षित अन्न उपलब्ध झाले आहे.
ह्या नायकाला खुप खूप प्रणाम, त्यांनी जी चळवळ चालू केली आहे त्या चळवळीचा हिस्सा बनवूया. तर कसे फक्त पॅकेज फूड वरचे लेबल्स चालून नक्की फोल्लोव करालना आपल्या तब्बेतीची काळजी घ्या.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
१. रेवंत हिमतसिंगका म्हणजे कोण?
उत्तर: रेवंत हिमतसिंगका हे एक प्रमाणित आरोग्य प्रशिक्षक आहेत. त्यांनी फूडफार्मर उपक्रमाच्या माध्यमातून अन्न उत्पादनाच्या क्षेत्रात सुधारणा केल्या आहेत.
2. फूडफार्मरचे उद्दिष्ट काय आहे?
उत्तर: फूडफार्मरचे उद्दिष्ट भारतीयांना आरोग्य साक्षर बनवणे आणि अन्नाच्या लेबल्स वाचण्याचे महत्त्व पटवून देणे आहे.
हा ब्लॉग रेवंत हिमतसिंगका यांच्या फूडफार्मर उपक्रमाची आणि त्यांच्या कार्याची सखोल माहिती देतो. त्यांच्या प्रयत्नांमुळे अन्न उत्पादनाच्या क्षेत्रात नविन दिशा मिळाली आहे.