Income Tax Regime Comparison
Income Tax Regimes Comparison
Old Tax Regime
Slabs: Up to ₹2.5L: 0%, ₹2.5L-₹5L: 5%, ₹5L-₹10L: 20%, Above ₹10L: 30%
Taxable Income After Deductions: ₹
New Tax Regime
Slabs: Up to ₹3L: 0%, ₹3L-₹7L: 5%, ₹7L-₹10L: 10%, ₹10L-₹12L: 15%, ₹12L-₹15L: 20%, Above ₹15L: 30%
Taxable Income After Deductions: ₹
Savings and Deductions
Explore available savings options under both tax regimes.
- Old Tax Regime: You can claim deductions under 80C, 80D, 80E, etc.
- New Tax Regime: No deductions are available in this regime.
उत्पन्न कर प्रणाली: नवीन व जुनी प्रणालीचा तुलनात्मक अभ्यास
भारतामध्ये उत्पन्न कर हा सरकारच्या महसुलाचा महत्त्वाचा स्रोत आहे. अनेकदा करदाते याबाबत संभ्रमात असतात की, कोणती कर प्रणाली निवडावी - जुनी की नवीन? या लेखात आपण उत्पन्न कर प्रणालीचे प्रकार, त्यांची वैशिष्ट्ये आणि फायदे-तोटे जाणून घेणार आहोत.
🔵 उत्पन्न कर प्रणालीचे प्रकार
भारतामध्ये सध्या दोन प्रकारच्या उत्पन्न कर प्रणाली लागू आहेत:
- जुनी उत्पन्न कर प्रणाली (Old Tax Regime)
- नवीन उत्पन्न कर प्रणाली (New Tax Regime)
या दोन्ही प्रणालींचे वेगवेगळे लाभ आणि मर्यादा आहेत. चला, यांचा सविस्तर अभ्यास करू.
📌 जुनी उत्पन्न कर प्रणाली
✅ वैशिष्ट्ये:
- या प्रणालीमध्ये करदात्यांना विविध सवलती व कपात (deductions) मिळतात.
- 80C, 80D, 80E इत्यादी कलमांअंतर्गत गुंतवणुकीवर कर कपात मिळते.
- हाऊस लोनच्या व्याजावर कर कपात उपलब्ध आहे.
🧮 कर स्लॅब (2024-25):
| उत्पन्न रक्कम (₹) | कर दर |
|---|---|
| 0 - 2,50,000 | 0% |
| 2,50,001 - 5,00,000 | 5% |
| 5,00,001 - 10,00,000 | 20% |
| 10,00,001 आणि पुढे | 30% |
🌟 फायदे:
- करदात्यांना विविध सवलती आणि गुंतवणुकीच्या पर्यायांचा लाभ घेता येतो.
- हाऊस लोन, हेल्थ इन्शुरन्स, एज्युकेशन लोन यासारख्या खर्चांवर कर कपात मिळते.
⚠️ तोटे:
- कर प्रक्रियेचे गणित क्लिष्ट असते.
- विविध कागदपत्रे व सल्लागाराची आवश्यकता असते.
🟢 नवीन उत्पन्न कर प्रणाली
✅ वैशिष्ट्ये:
- नवीन प्रणाली ही सोपी व पारदर्शक आहे.
- कोणत्याही प्रकारच्या सवलती आणि कपातीची गरज नाही.
- कर स्लॅब कमी दरांवर ठरवलेले आहेत.
🧮 कर स्लॅब (2024-25):
| उत्पन्न रक्कम (₹) | कर दर |
| 0 - 3,00,000 | 0% |
| 3,00,001 - 7,00,000 | 5% |
| 7,00,001 - 10,00,000 | 10% |
| 10,00,001 - 12,00,000 | 15% |
| 12,00,001 - 15,00,000 | 20% |
| 15,00,001 आणि पुढे | 30% |
🌟 फायदे:
- प्रक्रिया सोपी व जलद आहे.
- कोणत्याही प्रकारच्या गुंतवणुकीशिवाय कर भरणा शक्य आहे.
⚠️ तोटे:
- करदात्यांना कोणत्याही प्रकारच्या सवलतींचा लाभ मिळत नाही.
- आर्थिक नियोजनासाठी कमी पर्याय उपलब्ध आहेत.
🔍 जुनी व नवीन उत्पन्न कर प्रणालीतील मुख्य फरक:
| मुद्दा | जुनी प्रणाली | नवीन प्रणाली |
| कर स्लॅब | कमी उत्पन्नावर जास्त कर | कमी कर दर |
| सवलती व कपात | उपलब्ध | उपलब्ध नाही |
| प्रक्रिया | क्लिष्ट | सोपी |
| गुंतवणुकीचे प्रोत्साहन | होय | नाही |
🤔 कोणती प्रणाली निवडावी?
कर प्रणालीची निवड करताना खालील मुद्दे विचारात घ्यावेत:
- उत्पन्न रक्कम: कमी उत्पन्न असलेल्या करदात्यांसाठी नवीन प्रणाली अधिक फायदेशीर ठरते.
- गुंतवणुकीची योजना: जर तुम्ही विविध गुंतवणुकी व खर्चांवर कर कपात घेऊ इच्छित असाल, तर जुनी प्रणाली निवडा.
- साधेपणा: ज्यांना कर प्रक्रियेतून गुंतागुंतीचे कागदपत्र टाळायचे आहेत, त्यांच्यासाठी नवीन प्रणाली अधिक योग्य आहे.
💡 तज्ज्ञांचे मत
तज्ज्ञांच्या मते, ज्यांना कर कपात हवी आहे आणि ज्यांची गुंतवणूक मोठ्या प्रमाणावर आहे, त्यांनी जुनी प्रणाली निवडावी. परंतु ज्यांना सोपी आणि जलद प्रक्रिया हवी आहे, त्यांनी नवीन प्रणालीचा विचार करावा.
✍️ निष्कर्ष
उत्पन्न कर प्रणालीची निवड ही प्रत्येक करदात्याच्या आर्थिक परिस्थितीनुसार वेगळी असू शकते. तुम्ही कोणतीही प्रणाली निवडली, तरी योग्य आर्थिक नियोजन आणि कर सल्लागाराचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे. दोन्ही प्रणालींचे फायदे व तोटे समजून घेऊन योग्य निर्णय घ्या आणि कर बचत करा.
आपल्या आर्थिक भविष्याची नीट काळजी घेणे आवश्यक आहे, त्यामुळे कर नियोजनात योग्य पावले उचलून आपण अधिक फायदेशीर ठरू शकतो!